میدان وقت‌الساعت؛ کهن‌ترین برج ساعت در استان یزد
در دل کوچه‌پس‌کوچه‌های بافت تاریخی شهرستان یزد، جایی میان آفتاب‌سوخته‌ترین خیابان‌های کویری، میدانی آرام اما با شکوه ایستاده است؛ میدان وقت‌الساعت یزد، نمادی از دانش، مهندسی و فرهنگ دیرینه این دیار. این میدان، با برج ساعت خشتی و تاریخی‌اش، نه‌تنها نخستین برج ساعت ایران، بلکه یکی از قدیمی‌ترین برج‌های ساعت شهری در سراسر جهان شناخته می‌شود.
تاریخچه‌ای از قرن‌ها پیش؛ روایت برج وقت‌الساعت
قدمت برج ساعت یزد به سال ۷۵۲ هجری قمری بازمی‌گردد؛ زمانی که «مرتضی اعظم سیدرکن‌الدین محمدبن نظام‌الدین حسینی الریاضی» با درایت و نگاهی آینده‌نگر، دستور ساخت این سازه منحصر به‌فرد را صادر کرد. البته در برخی متون تاریخی، «ابوبکر ساعت‌ساز یزدی» نیز به‌عنوان طراح این ساعت تاریخی معرفی شده است. از آن زمان تا امروز، این برج، با فراز و نشیب‌های تاریخ، همچنان استوار باقی مانده و از نمادهای فرهنگی استان یزد به شمار می‌رود.
معماری چشم‌نواز برج وقت‌الساعت
برج وقت‌الساعت شهرستان یزد نمونه‌ای شاخص از معماری خشتی سنتی ایران با تلفیقی از المان‌های قاجاری است. این سازه با فرم مکعب‌مستطیلی، در چهار وجه خود به‌صورت متقارن طراحی شده و در بالاترین بخش، یک ساعت گرد بزرگ نصب شده است. نمای آن با طاق‌نماهای آجری، خطوط کاشی‌کاری‌شده قرآنی و تزئینات سنتی مزین شده که همه گواهی بر ظرافت و دانش مهندسی آن دوران هستند.
اجزای مجموعه تاریخی میدان وقت‌الساعت
این میدان تنها یک برج نیست؛ بلکه مجموعه‌ای از فضاهای تاریخی و فرهنگی را در خود جای داده که هر کدام داستانی شنیدنی دارند:
🔹 حسینیه وقت‌الساعت: محل برگزاری مراسم مذهبی مردم یزد، در کنار برج قرار دارد.
🔹 آب‌انبار تاریخی: با ۴۹ پله و ۴ بادگیر، ساخته‌شده توسط «خواجه شاه امیر استرآبادی» در سال ۱۱۲۱ هجری قمری.
🔹 ساباط‌های سنتی: گذرگاه‌های سرپوشیده‌ای که در برابر گرمای کویر، سایه‌ای برای رهگذران فراهم می‌کردند.
موقعیت جغرافیایی و دسترسی آسان
این جاذبه در خیابان امام خمینی یزد، بین محله فهادان و میدان امیر چخماق واقع شده است. دسترسی به آن بسیار ساده بوده و می‌توان با وسایل نقلیه عمومی، تاکسی یا حتی پیاده‌روی از نقاط مختلف شهر به آن رسید. هم‌جواری این میدان با مسجد جامع یزد، موزه آب و بازار سنتی یزد، آن را به مکانی ایده‌آل برای گردش شهری تبدیل کرده است.
چه فصلی برای بازدید از میدان وقت‌الساعت مناسب‌تر است؟
یزد، شهری کویری با تابستان‌های داغ است؛ بنابراین، بهترین زمان بازدید از این میدان تاریخی، بین اواخر اسفند تا پایان اردیبهشت است. در این فصل‌ها، هوا خنک‌تر، نور مناسب و شرایط ایده‌آل برای گردش و عکاسی مهیاست.
نکاتی برای بازدیدکنندگان
✅ ورود به میدان رایگان است.
✅ عکاسی آزاد و توصیه‌شده است؛ به‌خصوص در ساعات طلایی نور طبیعی.
✅ راهنمایی محلی در دسترس است؛ با دریافت بروشورها یا همراهی تورهای محلی می‌توانید بیشتر درباره میدان بدانید.
۰ نظر