تنگ شبیخون خرم‌آباد؛ گذرگاه سبز تاریخ و طبیعت
در شمال شهر خرم‌آباد، میان کوه‌های سر به فلک کشیده مخمل‌کوه، کمرسیاه و سفیدکوه، تنگه‌ای نهفته که تاریخ، طبیعت و افسانه را در دل خود جا داده است: تنگ شبیخون. این تنگه‌ی خوش‌منظره یکی از چشم‌نوازترین جاذبه‌های گردشگری استان لرستان به‌شمار می‌رود. جایی که در آن، هم صدای چشمه‌های زلال به گوش می‌رسد و هم ردپای سلاطین صفوی در میان صخره‌ها به جا مانده است.
زیبایی‌های طبیعی تنگ شبیخون
با عبور از جاده‌ی خرم‌آباد به سمت الشتر، وارد منطقه‌ای خنک و خوش آب‌وهوا می‌شوید که بافت طبیعی آن در هر فصل، چهره‌ای تازه به خود می‌گیرد. بهار و تابستان، زمانی است که طبیعت این تنگه در اوج زیبایی خود قرار دارد. گل‌های رنگارنگ کوهستانی، علف‌های خودرو، و سنگ‌های صیقلی و چشم‌نواز، فضایی رؤیایی را در میان کوه‌ها پدید آورده‌اند.
در دل تنگ شبیخون، چشمه‌هایی فراوان می‌جوشند که آب آن‌ها به رودخانه «آب رباط» می‌پیوندند و در نهایت رودخانه‌ی خرم‌رود (گلال خورمووه) را تشکیل می‌دهند. این رودخانه پس از طی مسیری طولانی، در جنوب خرم‌آباد به کشکان‌رود می‌ریزد. پارک جنگلی این منطقه نیز محل مناسبی برای استراحت و تفریح خانواده‌هاست، خصوصاً در روزهای خنک بهاری.
ردپای تاریخ در دل تنگه
تنگ شبیخون تنها یک جاذبه‌ی طبیعی نیست؛ بلکه یکی از مهم‌ترین معابر تاریخی لرستان نیز محسوب می‌شود. باستان‌شناسان و مورخان بر این باورند که در هزاره‌ی پیش از میلاد، این تنگه یکی از مسیرهای پر رفت‌وآمد بوده است. تپه‌ی باستانی سنگر ماهی‌بازان و چشمه‌ی تاریخی مجاور آن، گواهی بر قدمت این منطقه‌اند. وجود معدنی از نمک در نزدیکی این تپه، اهمیت اقتصادی آن را در دوران باستان نیز آشکار می‌سازد.
در منابع کهن از جمله نوشته‌های «اصطخری» و «یاقوت حموی»، از جاده‌ای نام برده شده که نواحی جنوبی لرستان را به شمال آن متصل می‌کرده است. بی‌تردید تنگ شبیخون بخشی از همین جاده‌ی تاریخی بوده است؛ مسیری که اقوام لر از آن برای جابه‌جایی، کوچ‌نشینی و تجارت استفاده می‌کردند.
چرا به آن می‌گویند تنگ شبیخون؟
نام این تنگه از یک ماجرای تاریخی در دوران صفوی گرفته شده است. در پی حملات شاهوردی‌خان – حاکم لرستان – به مناطق اطراف، شاه عباس صفوی برای سرکوب او لشکری بزرگ به لرستان اعزام کرد. شاه عباس در همین تنگه اردوی خود را برپا کرد و شب‌هنگام نیروهایش به فرماندهی الله‌وردی‌خان، با حمله‌ای غافلگیرانه، به خرم‌آباد یورش بردند. شاهوردی‌خان در شبیخونی ناگهانی شکست خورد و به سمت مرز عثمانی گریخت. از آن زمان، این منطقه به نام تنگ شبیخون مشهور شد. روایت شده که به دستور شاه عباس، طاق نصرتی به یادبود این پیروزی در کنار رودخانه ساخته شد.
یک حکایت شنیدنی از تنگه
در زمان قاجار، روایت‌هایی از دزدی گله‌های دامداران در همین تنگه شنیده شده است. گفته‌اند که سارقان، پس از سرقت، حتی برای چوپان دست و پا بسته نیز سهمی از غنائم قائل می‌شدند! سردسته‌ی راهزنان در پاسخ به اعتراض همراهانش گفته بود: «گردنه بگیر، اما به انصاف!» که این جمله امروز به ضرب‌المثلی رایج بدل شده است.
اطلاعات کاربردی برای سفر
-
بهترین زمان بازدید: فصل بهار تا اوایل پاییز
-
آب‌وهوا: خنک و کوهستانی؛ در بیشتر روزهای سال به لباس گرم نیاز دارید.
-
دسترسی: از جاده‌ی خرم‌آباد – الشتر – کرمانشاه
۰ نظر