عمارت عزیزیه تهران؛ خانه‌ای تاریخی در دل بهارستان

در دل تهران، جایی روبه‌روی میدان بهارستان، عمارتی قد برافراشته که نه‌فقط آینه‌ای از شکوه معماری قاجاری‌ست، بلکه تاریخ سیاسی، فرهنگی و حتی عاطفی در آن جریان داشته است. عمارت عزیزیه یا خانه ملیجک که امروزه به‌عنوان ساختمان کتابخانه مجلس شورای اسلامی شناخته می‌شود، یکی از گنجینه‌های ناشناخته‌ پایتخت به شمار می‌رود.

اندرونی باغ سپهسالار؛ هدیه‌ای پادشاهانه

ساختمان عزیزیه، در اصل اندرونی باغ سپهسالار و بخشی از مجموعه تاریخی بهارستان بوده که به‌دست میرزا حسین‌خان سپهسالار ساخته شد. با فوت سپهسالار و نداشتن فرزند، املاک او وقف گردید. بخشی از این باغ از سوی ناصرالدین‌شاه قاجار به عزیزالسلطان (ملیجک) و همسرش اخترالدوله (دختر شاه) واگذار شد. از همان زمان این عمارت به نام “عزیزیه” خوانده شد.

ملیجک؛ کودکی با جایگاهی بی‌نظیر در دربار

دلیل علاقه شدید شاه به ملیجک همیشه در پرده‌ای از ابهام مانده است. نقل است که روزی مجدالدوله از ناصرالدین‌شاه پرسید چرا چنین مهر عجیبی به این کودک زردچهره و الکن دارد؟ و شاه پاسخ داد:

«خود نیز نمی‌دانم. شاید این عشق، عیب من است که خداوند در من نهاده تا بی‌عیب نباشم…»

از اندرونی درباری تا کتابخانه مجلس

بر اساس خاطرات ملیجک، ساخت عمارت عزیزیه به سال ۱۳۱۳ هجری قمری بازمی‌گردد. او تا سال ۱۳۲۸ قمری در این خانه زندگی می‌کرد. اما در سال‌های بعد، با پیشنهاد سید حسن مدرس، عمارت به‌صورت رسمی توسط مجلس شورای ملی خریداری شد.

پیشنهاد ما :
بام بوکان تهران؛ بهشت طبیعت

در دوره مجلس چهارم تا پنجم، این عمارت به مجلس واگذار گردید. پس از تشکیل مجلس سنا در دهه ۱۳۳۰ شمسی، دفتر کار سید حسن تقی‌زاده، نخستین رئیس سنا، در همین ساختمان قرار گرفت. حتی جلسات سنا نیز مدتی در همین مکان برگزار می‌شد.

پناهگاه سیاسی و مرکز فرهنگی

در روزگار پرتنش کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، این عمارت، پناهگاه سپهبد فضل‌الله زاهدی شد. پس از آن، برای مدتی به ساختمان شماره ۵ مجلس معروف بود. در دوران پس از انقلاب اسلامی نیز مدتی در اختیار کمیته امداد امام خمینی (ره) قرار گرفت.

امروزه کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در این بنای تاریخی قرار دارد و زیرزمین آن در گذشته به محل نگهداری اموال مصادره‌ای و نمازخانه تبدیل شده بود.

دسترسی آسان به عمارت تاریخی عزیزیه

📍 آدرس: تهران، خیابان مصطفی خمینی، روبه‌روی میدان بهارستان، کتابخانه مجلس
🚇 دسترسی مترو: ایستگاه مترو بهارستان در خط ۲ مترو تهران در چند قدمی این عمارت قرار دارد.