چشمه بیبی حبش؛ تفرجگاهی مقدس در دل زاگرس
در شمالشرقی شهر کنگان، جایی بر دامنههای تماشایی رشتهکوه زاگرس، چشمهای میجوشد که قرنهاست همنشین طبیعت، مردم و باورهای محلی بوده است؛ چشمه بیبی حبش. این چشمه با آب نیمهگرم و معدنیاش، نهتنها یک منبع طبیعی زیبا، بلکه مکانی مقدس در فرهنگ و خاطرات مردم کنگان به شمار میآید.
آب زلال این چشمه از لابهلای سنگهای مارنی بیرون میتراود و ترکیباتی چون سولفات کلسیم، منیزیم و کلرور سدیم دارد که برای بدن انسان مفید است. از همین رو، این چشمه در دسته چشمههای آبگرم با خاصیت درمانی قرار میگیرد.
پیوند چشمه با تاریخ و مردم کنگان
چشمه بیبی حبش از دیرباز محل گردهمایی مردم، برگزاری نذورات و آرامش گرفتن از طبیعت بوده است. مردم محلی در روزگاران نهچندان دور، آب این چشمه را با جویهای سنگی به برکهای در محله حسینآباد منتقل میکردند و سپس به باغ لیمویی –که امروزه محل ساختمان اداره مخابرات قدیم است– میرساندند. این آب، در آسیاب آبی قدیمی نیز به کار میرفت و نان بسیاری از خانوادهها را بر سر سفره میآورد.
در فاصله حدود ۲۰۰ متری این چشمه، هنوز آثار آسیاب آبی دیده میشود که زمانی با نیروی جریان همین آب میچرخید. گذشته از آسیاب آبی، کنگان در دورانهای پیشین آسیابهای بادی و حیوانگرد نیز داشته که بخشی از تاریخ معیشتی منطقه را رقم زدهاند.
طبیعت چشمنواز و فسیلهای دریایی
چشمه بیبی حبش در دل طبیعتی بکر و سرسبز قرار دارد. درهها و تپههای اطراف، درختان تنومند و چشماندازی که تا دریا امتداد دارد، این مکان را به یکی از زیباترین تفرجگاههای جنوب کشور بدل کرده است. جالب آنکه در اطراف چشمه، فسیلهایی از جانوران دریایی دیده میشود که گواهیست بر پیشروی آب دریا تا این ناحیه در دورانهای دور زمینشناسی.
چرا نامش بیبی حبش است؟
در فرهنگ ایرانی، چشمهها اغلب با نامهایی چون «پیر» یا «بیبی» خوانده میشوند که نماد احترام و تقدس آب است. در فرهنگ مردمان سرزمینهای خشک و نیمهخشک ایران، آب همواره عنصری مقدس بوده است. واژه «حبش» در منابع تاریخی، به یکی از پسران حام بن نوح (ع) و همچنین پدر قوم حبشه بازمیگردد. این واژه در فرهنگ ایرانی نیز به معانی مختلفی چون سیاه، گردآورنده و حتی استعارههایی در زبان عامه مورد استفاده قرار گرفته است. ترکیب این واژه با عنوان «بیبی» نشان از قداست و اهمیت معنوی این چشمه نزد مردم محلی دارد.
اقدامات عمرانی و وضعیت کنونی
اگرچه چشمه بیبی حبش هنوز هم محلی برای گردهمایی و طبیعتگردی است، اما برخی اقدامات عمرانی شهرداری برای توسعه گردشگری در این منطقه هنوز ناتمام ماندهاند. با این حال، نزدیکی جاده کمربندی به این مکان، چشمانداز آن به شهر و دریا، و فضای روحبخش آن باعث شده است همچنان یکی از پربازدیدترین جاذبههای طبیعی شهرستان کنگان باقی بماند.
۰ نظر