قلعه‌تپه ابهر؛ روایتی سه‌لایه از تاریخ ایران
در دل دشت‌های پهناور سلطانیه، جایی در ۳ کیلومتری شمال‌باختری این شهر تاریخی و در نزدیکی روستایی با نام قلعه، محوطه‌ای باستانی قرار دارد که لایه‌لایه‌های آن، قصه‌هایی کهن از هزاره دوم پیش از میلاد تا دوران قاجار را روایت می‌کند.
این تپه تاریخی که به نام قلعه‌تپه ابهر شناخته می‌شود، با ابعاد تقریبی ۱۴۰ در ۷۰ متر و ارتفاع ۱۵ متر، همچون کتابی گِلی در دل خاک نشسته است. تپه‌ای که پژوهشگران آن را گنجینه‌ای پنهان از تمدن‌های باستانی می‌دانند و آثار کشف‌شده در آن، تصویری روشن از دوره‌های مهم تاریخ ایران را پیش روی ما قرار می‌دهد.
قلعه‌تپه، گاهواره‌ای از سه دوره تمدن
بر اساس کاوش‌های باستان‌شناسی، قلعه‌تپه ابهر سه لایه تاریخی دارد که هرکدام گویای عصری متفاوت‌اند:
◀ لایه اول: عصر مفرغ و هزاره دوم پیش از میلاد
در بخش‌های زیرین تپه، سفال‌هایی با نقش داغ‌دار و مشخصه‌های عصر مفرغ یافت شده که نشان از زندگی انسانی در این منطقه در اواخر هزاره دوم قبل از میلاد دارد. پراکندگی این سفال‌ها در اطراف تپه، قدمت سکونت در این ناحیه را به‌خوبی نشان می‌دهد.
◀ لایه دوم: دوران ایلخانی
با عبور از لایه‌ی کهن، وارد دورانی می‌شویم که شکوه سلطانیه به اوج رسید. سفال‌های سلطان‌آبادی با لعاب فیروزه‌ای و نقوش مشکی، ویژگی بارز این دوره است که به‌روشنی ارتباط محوطه با دوران ایلخانی را اثبات می‌کند.
◀ لایه سوم: عصر قاجار
در بخش فوقانی تپه، بقایای قصری متعلق به فتحعلی‌شاه قاجار کشف شده که نشان می‌دهد شاهان قاجار هم زیبایی و استراتژی این مکان را دست‌کم نگرفته‌اند. این قصر به‌عنوان اقامتگاهی برای شاه یا سوگلی‌هایش مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
آثار برجای‌مانده از قلعه‌تپه
کاوش‌های انجام‌شده در این محوطه‌ی ارزشمند، مجموعه‌ای از سفال‌های قدیمی را آشکار کرده که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
-
سفال‌های خاکستری: پرشمارترین سفال‌های به‌جا مانده از دوران عصر آهن.
-
سفال‌های قرمز: پس از سفال خاکستری، بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده‌اند.
-
سفال با نقوش کنده‌کاری شده ظریف: اگرچه نایاب‌ترند، اما همان دو نمونه یافت‌شده نیز اطلاعات مهمی از عصر مفرغ را در دل خود دارند.
دسترسی آسان به قلعه‌تپه ابهر
برخلاف بسیاری از آثار باستانی که در مناطق دورافتاده واقع شده‌اند، قلعه‌تپه در حاشیه شرقی شهر ابهر و در منطقه‌ای شهری قرار دارد. برای بازدید از این اثر تاریخی کافی‌ست به خیابان خلیل طهماسبی، روبه‌روی شبکه بهداشت ابهر بروید. نزدیکی این محوطه به مسیرهای شهری، دسترسی را ساده و سریع کرده است و حتی با وسایل حمل‌ونقل عمومی نیز می‌توان به‌راحتی از آن دیدن کرد.
لینک مفید:
در حال حاضر لینک ویکی‌پدیای مستقیمی برای قلعه‌تپه ابهر وجود ندارد. در صورت ایجاد مقاله، افزوده خواهد شد.
۰ نظر