در دل کوه‌های بختیاری و در ۳۵ کیلومتری شمال شهرستان لالی در استان خوزستان، یکی از مهم‌ترین مکان‌های باستان‌شناسی ایران پنهان شده است؛ غار پبده. این غار نه‌تنها از دیدگاه طبیعی چشم‌نواز و متفاوت است، بلکه به‌عنوان یکی از نخستین زیستگاه‌های شناخته‌شده‌ی بشر در ایران، اهمیتی تاریخی و باستانی دارد.
توصیف ساختار غار پبده
این غار تاریخی حدود ۱۰۳ متر طول دارد و از دو دهانه ورودی برخوردار است. دهانه اول با طول ۴۰.۵ متر و ارتفاعی در حدود ۳ متر، ورودی اصلی غار را تشکیل می‌دهد. دهانه دوم که در فاصله ۶ متری از دهانه اول قرار گرفته، ارتفاعی نزدیک به ۳.۱ متر دارد. با ورود به داخل غار و پیمودن ۹۰ متر، به حفره‌ای هوادار و طبیعی می‌رسید که درازایی حدود ۲۸ متر دارد.
در بخش میانی غار، حفره‌ای بزرگ دیده می‌شود که همچون آب‌انبار طبیعی عمل می‌کند. تالار اصلی غار با ارتفاع متغیر بین ۲ تا ۲۸ متر و عرضی تا حدود ۱۹.۷۰ متر، فضای وسیعی را در دل کوه شکل داده است.
زیبایی خیره‌کننده در دل سنگ
با عبور از دهانه تنگ و نسبتاً ساده، بازدیدکننده وارد تالاری می‌شود که زیبایی‌اش فراتر از انتظار است. سقف گنبدی‌شکل با سنگ‌های سفید خارا و نقش‌هایی شبیه به خال‌های مشکی، منظره‌ای کم‌نظیر پدید آورده است؛ درست مانند پارچه‌ای سفید که پولک‌های سیاه بر آن پاشیده شده باشد. این تصویر یادآور پوست پلنگ یا محل نشیمن خفاش‌هاست.
اهمیت باستان‌شناسی غار پبده
در بهار سال ۱۹۴۹، باستان‌شناس مشهور فرانسوی، پروفسور رومن گیرشمن، نخستین بار در این غار بقایایی از انسان مربوط به حدود ۱۴۰۰۰ سال قبل از میلاد (دوره نوسنگی) را کشف کرد. این یافته‌ها شامل ابزارهای سنگی ابتدایی، قطعات سفال دست‌ساز و شواهدی از زندگی انسان‌های شکارچی-گردآور در آن دوران است.
سنگ‌چین‌های دستی و حوضچه‌ای در کف غار نیز مؤید استفاده این فضا به‌عنوان پناهگاه و زیستگاه دائمی یا فصلی در دوران باستان است. همچنین لایه‌هایی از کودهای فشرده حیوانی به ضخامت حدود ۴۰ سانتی‌متر در یکی از بخش‌ها یافت شده که احتمالاً با پاک‌سازی آن‌ها، اطلاعات بیشتری از گذشته این مکان کشف خواهد شد.
موقعیت جغرافیایی و دسترسی
غار پبده در ارتفاع حدود ۱۹۰۰ متری از سطح دریا، در کوه «انبار سفید» و در مسیر آبشارهای زیبای آرپناه واقع شده است. این غار بخشی از زیست‌بوم عشایری شمال خوزستان به شمار می‌رود و نام آن برگرفته از طایفه‌ای است که در گذشته در این ناحیه زندگی می‌کردند.
آدرس: استان خوزستان – شهرستان لالی – مسیر آبشار آرپناه – کوه انبار سفید
چرا باید از غار پبده بازدید کرد؟
-
آشنایی با یکی از کهن‌ترین زیستگاه‌های انسان در ایران
-
مشاهده‌ی شگفتی‌های طبیعی در دل کوه‌های بختیاری
-
عکاسی از تالارهای گنبدی با ساختار سنگی چشم‌نواز
-
تجربه پیاده‌روی در طبیعت بکر شمال خوزستان و مسیر زیبای آبشار آرپناه
-
کشف جنبه‌ای کمتر شناخته‌شده از تمدن ایران باستان
۰ نظر