در دل کوهستان‌های سرسبز کلیبر در استان آذربایجان شرقی، بنایی جاودانه با نام قلعه بابک بر قله‌ای سخت‌گذر و استوار قد علم کرده است. دژی که قدمتش به دوران اشکانی و ساسانی بازمی‌گردد و سال‌ها به‌عنوان پایگاهی دفاعی، در برابر مهاجمان مقاومت کرده است.
این قلعه که به نام سردار ایرانی بابک خرمدین شهرت یافته، نه‌تنها نمادی از شکوه و پایداری است، بلکه جلوه‌ای باشکوه از معماری کهن ایرانی را نیز به نمایش می‌گذارد. ساختار قلعه شباهت زیادی به معماری تخت سلیمان در دوره ساسانی دارد و در دوره‌های مختلف، از جمله قرن‌های ششم و هفتم هجری، مورد استفاده و مرمت قرار گرفته است.
مسیر صعب‌العبور، ورودی اسرارآمیز
برای رسیدن به قلعه بابک باید از راهی پرپیچ و خم و صعب‌العبور گذشت. مسافت مسیر از شهر کلیبر تا قلعه حدود ۳ کیلومتر است. پیش از ورود به قلعه، معبری تنگ با سنگ‌های طبیعی قرار دارد که تنها یک نفر قادر به عبور از آن است. این گذرگاه در نهایت به دروازه قلعه ختم می‌شود؛ جایی که برج‌های دیدبانی، هر حرکت و ورود تازه‌واردان را تحت نظر دارند.
دره‌ای ژرف با عمق حدود ۴۰۰ متر در یک سمت مسیر و صخره‌هایی سخت در سوی دیگر، چشم‌اندازی نفس‌گیر و موقعیتی دفاعی منحصربه‌فرد به قلعه بخشیده‌اند.
ساختار قلعه و تالارهای تاریخی
با ورود به قلعه، بنایی چندطبقه با تالار مرکزی و اتاق‌های اطراف آن دیده می‌شود. اتاق‌هایی که گویی زمانی محل استراحت، جلسات نظامی یا پناهگاه سربازان بوده‌اند. در شرق قلعه، تأسیسات وابسته شامل آب‌انبارهایی با سقف‌های جناغی و گهواره‌ای به چشم می‌خورد. این آب‌انبارها با استفاده از ساروج ساخته شده‌اند تا در فصل تابستان، آب موردنیاز قلعه‌نشینان را تأمین کنند.
پلکانی سرتاسری در بخش شمال غربی قلعه قرار داشته که امروزه بخش‌هایی از آن تخریب شده اما بقایای آن هنوز گواهی از عظمت گذشته دارد.
موقعیت نظامی بی‌نظیر
ارتفاع و موقعیت قلعه بابک کلیبر به گونه‌ای بوده که می‌توانسته با تعداد اندکی مدافع، در برابر سپاهی بزرگ ایستادگی کند. دیدبانی از کیلومترها دورتر و دسترسی سخت، این دژ را به یکی از قلعه‌های استراتژیک دوران باستان تبدیل کرده است.
مرمت، ثبت ملی و مراسم سالانه
قلعه بابک در سال ۱۳۴۵ با شماره ۶۲۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. از سال ۱۳۷۶ نیز مرمت آن توسط اداره میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی آغاز شد. هر ساله در ۱۵ تیر، هزاران نفر از مردم و علاقه‌مندان به تاریخ ایران در این قلعه گرد هم می‌آیند تا یاد و نام بابک خرمدین را زنده نگه دارند.
مسیرهای دسترسی به قلعه بابک
برای رسیدن به قلعه بابک در شهرستان کلیبر سه مسیر وجود دارد:
-
مسیر هتل بابک: رایج‌ترین راه که حدود ۱۰۰۰ پله سنگی دارد و سه ساعت پیاده‌روی لازم دارد.
-
کمپ قلعه دره‌سی: مسیری سرسبز با عبور از دره، که مناسب طبیعت‌گردان است.
-
مسیر کمپ عشایری: نیاز به خودروی قوی برای رسیدن تا کمپ دارد و سپس یک ساعت پیاده‌روی تا قلعه.
۰ نظر