آرامگاه بوعلی‌سینا در همدان، یکی از زیباترین و شاخص‌ترین بناهای تاریخی این شهر است که در قلب شهر، در میدان بوعلی‌سینا قرار گرفته است. این آرامگاه که به بزرگ‌ترین فیلسوف، پزشک و دانشمند ایرانی، ابن‌سینا اختصاص دارد، پیشینه‌ای تاریخی دارد که قدمت آن به دوران قاجار بازمی‌گردد. بنای اولیه آرامگاه در آن زمان ساخته شد و پس از آن، در سال ۱۳۳۳ خورشیدی به مناسبت هزارمین سال تولد این دانشمند بزرگ، بنای کنونی به دستور محمدرضا پهلوی و توسط انجمن آثار ملی ایران ساخته و افتتاح شد.
بوعلی‌سینا کیست؟
ابن‌سینا، مشهور به بوعلی‌سینا، در سال ۳۵۹ هجری شمسی در بخارا به دنیا آمد و در سال ۴۱۶ هجری شمسی در همدان درگذشت. او یکی از بزرگ‌ترین پزشکان، فیلسوفان، و دانشمندان تاریخ ایران و جهان اسلام است. آثار برجسته او مانند کتاب «شفا» و «القانون فی الطب» از مهم‌ترین منابع پزشکی و علمی دوران خود به شمار می‌روند. ابن‌سینا در علوم مختلفی چون پزشکی، فلسفه، ادبیات و حتی شعر فعالیت داشت و بیش از ۲۵۰ اثر علمی و ادبی از او باقی مانده است. بسیاری از این آثار در زمان حمله به اصفهان از بین رفتند، اما آنچه باقی مانده، همچنان اثری گران‌بها برای علم و فرهنگ بشری است.
موقعیت و تاریخچه بنا
آرامگاه بوعلی‌سینا در میدان بوعلی‌سینا، مرکز شهر همدان، و در ضلع غربی خیابان بوعلی قرار دارد. این مکان در گذشته منزل یکی از دوستان ابن‌سینا به نام ابوسعید دخدوک بوده است که هم‌اکنون در کنار ابن‌سینا در این آرامگاه مدفون است. بناهای ابتدایی آرامگاه به صورت چهارطاقی کوچک بود که به مرور زمان فرسوده شد. در دوره قاجار، به دستور شاهزاده نگار خانم، گنبدی آجری بر این محل ساخته شد و سنگ قبرهای جدید بر مزار نصب گردید.
ساخت مقبره کنونی ابن‌سینا
طرح بنای جدید آرامگاه توسط مهندس هوشنگ سیحون، یکی از برجسته‌ترین معماران ایرانی، طراحی شد. طرح او از بنای تاریخی گنبد قابوس الهام گرفته شده است، هرچند آرامگاه ابن‌سینا ۱۲ ستون دارد که نشانگر ۱۲ دانش مهمی است که ابن‌سینا در آنها تبحر داشته است. ساخت بنا از سال ۱۳۲۸ آغاز و در سال ۱۳۳۰ به پایان رسید و در سال ۱۳۳۱ به طور رسمی افتتاح شد. در این مراسم، استخوان‌های باقی‌مانده ابن‌سینا و ابوسعید دخدوک پس از بازبینی و رعایت اصول شرعی دفن شدند.
معماری بنا
ارتفاع برج آرامگاه از کف تا زیر گنبد حدود ۲۳ متر و ارتفاع کل بنا بیش از ۲۸ متر است. گنبد مخروطی‌شکل آرامگاه ۶ متر ارتفاع دارد. ۱۲ ستون برج، با عرضی که در پایین به ۱.۱۷ متر و در بالا به ۹۲ سانتی‌متر می‌رسد، نمایی بسیار باشکوه به بنا می‌بخشند. دیوارهای داخلی آرامگاه با لوح‌های سنگی مرمرین مزین شده که اشعار و حکمت‌های ابن‌سینا به خط ثلث بر آنها نقش بسته است.
مجسمه و بوستان آرامگاه
در میدان بوعلی‌سینا، مجسمه‌ای از ابن‌سینا به ارتفاع بیش از ۳ متر و وزن حدود ۴.۵ تن قرار دارد که توسط هنرمند معاصر ابوالحسن صدیقی از سنگ مرمر سفید قم ساخته شده است. در پایه این مجسمه، ابیاتی به خط نستعلیق نوشته شده است. اطراف آرامگاه بوستانی نیم‌دایره‌ای شکل با فضای سبز زیبا وجود دارد که به جذابیت و آرامش محیط افزوده است.
موزه و کتابخانه
آرامگاه دارای دو تالار است؛ تالار جنوبی موزه‌ای است شامل آثار تاریخی مانند سکه‌ها، سفال‌ها و برنزهای کشف‌شده از دوران‌های مختلف تاریخی و اسلامی. تالار شمالی نیز کتابخانه‌ای است شامل بیش از ۸ هزار جلد کتاب خطی و چاپی نفیس به زبان‌های فارسی، عربی، فرانسوی، انگلیسی و آلمانی که بخش مهمی از آنها درباره زندگی و آثار ابن‌سینا است.
دسترسی
آرامگاه بوعلی‌سینا در میدان بوعلی‌سینا، مرکز شهر همدان واقع شده و به راحتی از طریق خیابان‌های اصلی شهر قابل دسترسی است.
۰ نظر